Lucas 1, 39 - 56 Heilige geestesadem?!

1:39	Maar in die dagen staat Maria op en trekt het bergland in, met haast, naar een stad van Juda.
1:40	Ze komt binnen in het huis van Zacharias en begroet Elisabet.
1:41	En het geschiedt: met dat Elisabet de begroeting van Maria hoort springt de zuigeling óp in haar schoot en wordt Elisabet vervuld van heilige geestesadem.
1:42	Ze slaakt een luide kreet, en zegt: gezegend jij onder de vrouwen!- gezegend de vrucht van je schoot!-
1:43	vanwaar valt mij dit toe dat de moeder van mijn Heer tot mij komt?-
1:44	want zie, met dat het stemgeluid van je groet geschiedt in mijn oren springt de zuigeling in jubel óp in mijn schoot!-
1:45	zalig zij die heeft geloofd dat er voleinding zal zijn van al wat tot haar gesproken is vanwege de Heer!
1:46	Dan zegt Maria: groot maakt mijn ziel de Heer (1 Sam. 2,1-10),
1:47	in jubel is mijn geest over God, mijn redder,-
1:48	omdat hij heeft aangezien de vernedering van zijn dienares; want zie, van nu af prijzen mij zalig alle generaties!-
1:49	omdat grote dingen aan mij gedaan heeft hij die machtig is, heilig is zijn naam!-
1:50	zijn ontferming is tot in generaties en generaties over wie hem vrezen;
1:51	hij betoont kracht met zijn arm; hoogmoedigen met de plannen van hun hart,- hij slaat ze uiteen;
1:52	hij stoot machtigen van hun troon en vernederden verhoogt hij;
1:53	hongerlijders vervult hij met alle goeds, en rijken zendt hij ledig heen;
1:54	hij neemt zich zijn knecht Israël aan, hij blijft zijn ontferming indachtig
1:55	-zoals hij tot onze vaderen heeft gesproken- voor Abraham en voor zijn zaad tot in de eeuwigheid!
1:56	Maar Maria is zo’n drie maanden bij haar gebleven; dan keert zij terug naar haar huis.

Lucas 1, 39 – 56 Heilige geestesadem?!

Het lijkt wel Pinksteren in Lukas 1. De Heilige Geest speelt er een zeer prominente rol. In vers 41 is Elisabet aan de beurt. Ze hoort de begroeting van Maria; de zuigeling springt op in haar schoot en dan “… wordt Elisabet vervuld van heilige geestesadem.”

Om tot deze schandalige vertaling te komen, heeft Pieter Oussoren minstens drie grove vertaalfouten gemaakt. Moedwillig naar alle waarschijnlijkheid. Ten eerste: de hoofdletters ontbreken. Ten tweede: het bepalend lidwoord ontbreekt. Ten derde: pneuma is niet gewoon met Geest vertaald.

À propos het eerste, de hoofdletters. Deze zijn een onmisbare uitdrukking van eerbied. Er bestaat geen andere manier om eerbied te uiten dan middels hoofdletters. Ontbreken ze, dan is elke vorm van eerbied afwezig. En kom me nu niet aan met het feit dat de Statenvertaling (1637) oorspronkelijk nogal weinig hoofdletters had. Die fout is later grondig hersteld, waardoor zelfs “Zich” en “Zijn” vereerbiedigd werden. Voorbeeldig in dit opzicht is de Herziene Statenvertaling van 2010. Leg daar bovenstaande vertaling eens naast; welk een schrikbarend vrijpostige, oneerbiedige indruk maakt zij!

En dan het ontbrekende lidwoord. Het moet toch dé Heilige Geest zijn, namelijk de derde persoon van de Heilige Drie-eenheid? Men leze de geloofsbelijdenis van Athanasius voor gedetailleerdere informatie. En kom me nu niet aan met het feit dat het lidwoord in de Griekse grondtekst ontbreekt. Dat is gewoon een kwestie van idioom. Als je het lidwoord er niet bij weg kunt denken, hoeft het er niet bij geschreven te worden. Zo simpel is het.

Maar ’t ergste is wel de vertaling van het woord pneuma, Geest. Dat is “geestesadem” geworden. Alsof de bijbel nog niet antropomorf genoeg is! U kent dat woord niet? Het betekent: mensvormig. Over het Opperwezen kun je toch alleen maar in abstracties denken, wetend dat zelfs onze hoogste abstracties nog niet abstract genoeg zijn? De vertaling “geestesadem” suggereert bijna mond-op-mondbeademing, Godbetert! En kom me niet aan met woordenboeken waarin bij pneuma prominent het woord “ademen” zichtbaar is. Dat zijn gewoon niet de goede woordenboeken.

Toen ik snuivend van verontwaardiging een rondje langs de andere vertalingen maakte, stuitte ik ook op de Nieuwe Wereldvertaling, die van de Jehova’s getuigen. Daar lezen we: “…En Elisabeth werd met heilige geest vervuld.” Niks hoofdletters, niks bepalend lidwoord. Aha! In die hoek hoort de Naardense Bijbel dus thuis. Wat zullen ze bij het Wachttorengenootschap blij zijn met deze vertaling! Het zou mij niets verbazen als zij de vertaling gesponsord hebben…

Wouter van Voorst